Ortopedico

Staw biodrowy może ukształtować się nieprawidłowo już w okresie płodowym. Co ciekawe, najczęściej zdarza się to u ludzi mieszkających w Europie, a choroba atakuje oba stawy jednocześnie u ok. 5% populacji.

Jednostronna dysplazja zdarza się bardzo rzadko. Z reguły schorzenie jest obustronne i należy do najczęstszych wad wrodzonych. Nie da się jej jednak wykryć przed porodem. Trudno też jednoznacznie określić jej przyczyny, a nawet sześć razy częściej dotyka dziewczynek niż chłopców. Najczęściej dysplazja stawu biodrowego spotykana jest przy miednicowym ustawieniu płodu podczas porodu, gdy nogi dziecka są zgięte oraz zbyt bardzo przyciskane do tułowia. Powoduje to uszkodzenia stawu i rozciągnięcie go.

Skłonności do tego schorzenia są też najprawdopodobniej dziedziczne. Jeśli jeden rodzic miał dysplazję, to ryzyko, że wystąpi ona również u dziecka, jest znacznie większe. Niektórzy badacze utrzymują, że przyczyną dysplazji są hormony. Kobiety w ciąży, wytwarzają bowiem relaksynę oraz estrogeny, które mogą powodować zwiotczenie torebki stawowej.

Budowa stawu biodrowego

Część ruchoma stawu biodrowego to głowa kości udowej z chrząstką stawową w torebce stawowej. Zaliczamy do niego również panewkę w obrębie miednicy. Dysplazja stawu biodrowego powoduje zaburzenia w budowie wszystkich tych elementów, które po prostu przestają do siebie pasować. Z reguły zaczyna się od styku panewki z kością udową. W łonie matki dochodzi do wykształcenia zbyt małej panewki, albo niedokładnego zaokrąglenia głowy kości udowej. W stawie może pojawić się też wypełnienie z ciała tłuszczowego. Na torebkę stawową mogą również zbyt bardzo naciskać mięśnie, co jeszcze bardziej ogranicza dostęp do stawu.

Rozpoznanie dysplazji stawu biodrowego

Niestety nie da się zapobiegać dysplazji, a przynajmniej obecny stan wiedzy medycznej na to nie pozwala. Nie da się go też wcześniej wykryć, a dopiero po porodzie można zacząć leczenie – oczywiście pod warunkiem, że udało się wcześniej postawić trafną diagnozę. Najczęściej ortopeda bada noworodka jeszcze w szpitalu, ale nie zawsze udaje się wtedy wykryć dysplazję. Najłatwiej jest, gdy podczas sprawdzania ruchu nóg możemy usłyszeć odgłos kliknięcia, zwiastującego wyskoczenie kości udowej ze stawu, który nie mieści się w panewce. Dużo trudniej zaobserwować różniące się długością uda czy nierówne fałdy pod pośladkami. Dlatego najczęściej zaleca się badanie ultrasonograficzne, za pomocą którego można wykryć zmiany.

Leczenie dysplazji stawu biodrowego

Wybór metody leczenia warunkuje wiek chorego dziecka oraz wielkość zmian. Przy niewielkich objawach zaczyna się od tzw. szerokiego pieluchowania, czyli układania dziecka na brzuchu z nogami w pozycji żaby. Pomaga to utrzymywać głowę kości udowej pod odpowiednim kątem w panewce. Nogi trzeba zrotować do wewnątrz i ułożyć w zgięciu oraz odwiedzeniu. Pomaga to na rozwój stawu, który rozwija się w odpowiednim kierunku. Można też zastosować specjalny wyciąg. On także utrzymuje staw w odpowiedniej pozycji, co pozwala mu na samoistny rozwój.

Dysplazję należy leczyć, bo jeśli tego zaniechamy, może dojść do nieodwracalnych zmian. Nie działający staw biodrowy może powodować wręcz całkowite wypadnięcie głowy z panewki, czyli zwichnięcie stawu biodrowego.