Urazy znajdujących się w stawie kolanowym łąkotek stanowią do 80% wszystkich urazów kolan. Najczęściej przytrafiają się amatorom, którzy przekraczają wytrzymałość swoich kolan. Kontuzja jest dokuczliwa – łąkotki trzeba zszywać, albo przeszczepiać tkanki od dawców.
Każdy człowiek posiada po dwie łąkotki – przyśrodkową i boczną. To chrząstki w kształcie półksiężyców znajdujące się pomiędzy piszczelem a kością udową. Statystyki są jednoznaczne: uszkodzenia łąkotki stanowią do 80% wszystkich urazów kolan. Najczęściej cierpią łąkotki przyśrodkowe u mężczyzn.
Wpływ łąkotek na staw kolanowy
Łąkotki wpływają na działanie stawu kolanowego. Zajmują się przede wszystkim amortyzacją, dzięki swej budowie, która tłumi drgania. Łąkotki zmieniają też swój kształt podczas chodu i biegania. Pozwala to zabezpieczać staw poprzez ściskanie i rozprężanie łąkotek. Odpowiadają też za odżywienie chrząstki stawowej, rozprowadzając w niej płyn maziowy.
Przede wszystkim odpowiadają jednak za stabilizację kolana. Zwłaszcza podczas ruchów rotacyjnych. Chronią również więzadła, torebki stawowe, a także przekazują do mózgu impulsy o ustawieniu kończyn, co pozwala na utrzymanie ich we właściwej pozycji.
Przyczyny uszkodzeń łąkotek
Najczęściej do uszkodzeń łąkotek dochodzi z powodu urazów. Zwłaszcza przy uprawianiu sportów przez amatorów, których struktury mięśniowo-więzadłowe są zbyt słabe. Czasami zdarzają się też u zawodowych sportowców. Zawsze przyczyną jest przekroczenie wytrzymałości łąkotek. Do uszkodzenia może też dojść w elementach znajdujących się w bezpośrednim kontakcie z łąkotką. Urazy przytrafiają się też osobom starszym, które mogą mieć tak uszkodzona strukturę, że nawet podczas zwykłej aktywności może dojść do urazu łąkotki.
Uraz łatwo rozpoznać, bo zawsze towarzyszy mu ból, który jest silniejszy zwłaszcza przy ruchu, albo tuż po jego zakończeniu. Kolano jest spuchnięte, bo w jamie stawu kolanowego pojawia się więcej płynu. Staw sam się też zatrzymuje, poprzez unieruchomieniu w takiej pozycji, która naturalnie go odciąża. Kolano staje się niestabilne, a przy ruchu mogą mu towarzyszyć trzaski.
Diagnoza i rehabilitacja po uszkodzeniach łąkotek
Uszkodzenie najłatwiej zdiagnozować poprzez rezonans magnetyczny lub badanie ultrasonograficzne kolana. Trzeba przede wszystkim ustalić czy uszkodzenie łąkotki jest poziome, pionowe czy podłużne.
Leczenie nie może być zachowawcze, bo łąkotki nie są ukrwione. Można je wyciąć, co stosowało się kiedyś, ale obecnie preferuje się zszywanie. Czasami stosuje się resekcję oraz przeszczep łąkotki od dawcy. Po operacji niezbędna jest rehabilitacja, która pozwoli odzyskać pełną sprawność. Trwa to od czterech do ośmiu tygodni.