Ortopedico

Staw skokowy złożony jest ze stawu skokowego dolnego oraz górnego. Położony jest najniżej ze wszystkich stawów, co sprawia, że jest najbardziej obciążonym stawem człowieka. Jest stawem jednoosiowym, dzięki czemu nie jest narażony na tak wiele różnorodnych urazów.

Staw skokowy górny zwany jest inaczej stawem skokowo-goleniowym. Jest połączeniem kości skokowej oraz kości podudzia. Jest stawem jednoosiowym, wykonującym zgięcia, a nie zachodzą w nim ruchy boczne. Jest to możliwe dzięki kostkom: bocznej i przyśrodkowej, które odpowiadają za utrzymanie bloczka kości skokowej w odpowiedniej pozycji. Ruch może więc odbywać się tylko w jednej osi: w czasie stawania na palcach czy na piętach. Funkcję wzmocnienia stawu pełni okalająca go torebka stawowa oraz system więzadeł: przednie i tylne strzałkowo-skokowe oraz przyśrodkowe i skokowo-piętowe. Torebka stawowa ma jeszcze jedno ważne zadanie: ma uniemożliwić innym tkankom dostanie się pomiędzy kostne części stawu.

Staw skokowy dolny również jest stawem jednoosiowym. Tworzą go trzy elementy kostne: kość skokowa, piętowa oraz łódkowata. Także posiada torebkę stawową oraz zespół więzadeł: skokowo-goleniowe i skokowo-piętowe.

Dzięki temu staw skokowy często przedstawiany jest jako przykład doskonałej współpracy więzadeł, mięśni oraz elementów kostnych. Wystarczy pokazać zgięcie grzbietowe, przy którym współdziałają kostki, blokujące bloczek kości skokowej. Więzadła i mięśnie nie odgrywają przy tym ruchu wielkiej roli. Całkiem inaczej jest jednak podczas zgięcia podeszwowego. Bloczek ma tu bowiem większą możliwość ruchu, więc utrzymują go mięśnie i tak mocne więzadła, że w przypadku nagłego upadku, nie są one zrywane, mimo że może oderwać się element kostny.

Czucie głębokie stawu skokowego

Czucie głębokie stawu to inaczej propriocepcja, która ma wielki wpływ na pracę stawów skokowych. Pozwala ona na ocenę jak ułożone są stawy bez konieczności kontrolowania ich wzrokiem. Każdy z nas ma tę zdolność, która pozwala na orientację o ułożeniu poszczególnych elementów naszego ciała względem siebie. Dokonujemy tego za pomocą specjalnych receptorów, do których zaliczamy: mechanoreceptory, termoreceptory, chemoreceptory, ale też receptory bólu, znajdujące się w środku torebki stawowej. Mamy je też w więzadłach, co pozwala koordynować pracę mięśni usytuowanych najbliżej stawu.

Stabilizacja stawu skokowego

Staw skokowy musi działać prawidłowo, byśmy mogli wykonywać nawet podstawowy wysiłek fizyczny, jakim jest chodzenie. Ważne jest też działanie przylegających do niego mięśni oraz ścięgien – zwłaszcza ścięgna Achillesa. Działa ono nie tylko stabilizacyjnie, pozwala też na unoszenie się na palcach dzięki przyczepowi na pięcie, a także unoszenie stopy do góry przez pasma piszczelowe przednie. Istotnym stabilizatorem jest także mięsień piszczelowy tylny. Mało kto wie, że sięga on aż podeszwowej części stopy, co pozwala utrzymać jej prawidłowy łuk, wpływający na prawidłowe chodzenie.