Sprawność stopy ma kluczowy wpływ na nasz organizm, bo jest jedynym fragmentem ciała, który ma bezpośrednią styczność z podłożem. To na niej opiera się całe ciało.
Stopa to w rzeczywistości zbiór więzadeł, kości i stawów. Obudowana jest też mięśniami i nerwami, które poprzez skórę odbierają wszystkie zewnętrzne bodźce. Rozwija się wraz z naszym rozwojem, przez co coraz łatwiej jej znosić rosnące z czasem obciążenia.
Budowa stopy
Jeśli stopa nie jest zdeformowana i nie ma żadnych objawów chorobowych, powinna stykać się z podłożem guzem piętowym, a także pierwszą i piątą kością śródstopia oraz fragmentem brzegu bocznego. Łatwo to sprawdzić pozostawiając mokry ślad na płaskiej powierzchni. Najbardziej istotne jest prawidłowe wykształcenie łuku podłużnego oraz poprzecznego. Łuk podłużny wynika z uniesienia brzegu przyśrodkowego. Łuk poprzeczny jest natomiast utrzymywany poprzez prawidłowe ukształtowanie kości śródstopia. To właśnie one odpowiadają za właściwe tłumienie drgań podczas chodzenia, biegania i skakania, a także unoszenie dużych obciążeń.
Deformacja stopy może nastąpić z powodu zaburzeń w jednym z licznych więzadeł, które odpowiadają za jej prawidłowe działanie.
Kości stopy
Kości stopy dzieli się na trzy grupy: kości palców, śródstopia oraz kości stępu, do których zaliczamy kość skokową, kość piętową, łódkowatą, trzy kości klinowate oraz kość sześcienną. Śródstopie składa się natomiast z pięciu kości, które mają podobny kształt do kości długich – podobnie jak one składają się z podstawy, trzonu i główki. Także kości palców składają się z kilku mniejszych. Większość z nich ma po trzy tzw. paliczki. Tylko paluch ma zaledwie dwa paliczki.
Ważna jest kość śródstopia, a właściwie dwie trzeszczki, które znajdują się po jej podeszwowej stronie. Są połączone więzadłem międzytrzeszczkowym, które jest swoistym mostem, łączącym je z pozostałymi więzadłami oraz ścięgnami. To one odpowiadają za amortyzację stopy, zwłaszcza podczas silnego uderzania nią o podłoże. Umożliwiają też szybsze odbicie, czyli przyspieszenie chodu, bieganie i skakanie.
Koście palców stopy połączone są ze śródstopiem oddzielnie. Staw śródstopno-paliczkowy umożliwia w ten sposób ruchy poszczególnych palców. Są one bardzo istotne podczas wielu czynności, a zwłaszcza uprawiania sportu – biegania, wspinaczki czy gry w piłkę nożną. Przydają się także podczas codziennej aktywności, czyli po prostu chodzenia. Oczywiście nie ma na to szans, jeśli także więzadła stabilizujące biernie i okołostawowe mięśnie działają prawidłowo. Mięśnie pełnią bowiem funkcję czynnych stabilizatorów.
Staw środstopno-paliczkowy
Staw środstopno-paliczkowy palucha tworzy pierwsza kość śródstopia i pierwszy palec. To największy staw wśród okołopalcowych. Jest najważniejszym stawem, odpowiadającym za nasze poruszanie się. Od jego prawidłowej ruchomości zależy to czy chód oraz bieganie będą odbywać się prawidłowo i nie będziemy sami stwarzać możliwości, by pojawiły się dolegliwości, wynikające z nieprawidłowej techniki – choćby powstanie ostrogi piętowej. Ten staw może zostać zaatakowany przez choroby, ale też uszkodzony mechanicznie – np. w wyniku źle dobranego obuwia.
To zadziwiające, ale jak u nas niewielką uwagę przywiązuje się do butów w jakich się chodzi. W większości kultur to podstawa, a u nas nawet amatorscy sportowcy mają byle jakie buty, a to prosta droga do kontuzji stopy. I wcale nie trzeba biegać, bo stopa może zacząć działać dysfunkcyjnie nawet podczas chodzenia.