To zespół objawów, które pojawiają się po uszkodzeniu centralnego układu nerwowego. W dużej mierze są one indywidualne i zależą od stopnia nasilenia choroby oraz naturalnych predyspozycji dziecka. Zawsze są przewlekłe, ale na szczęście nie pogłębiają się.
Przyczyny mózgowego porażenia dziecięcego
Najczęściej powstają po uszkodzeniu mózgu w okresie okołoporodowym. Może to nastąpić jeszcze podczas ciąży, ale też już w pierwszych latach życia dziecka. Podczas ciąży do mózgowego porażenia dziecięcego może dojść w wyniku urazu brzucha matki, niedotlenienia płodu, przewlekłych chorób matki, ale też bezpośredniego zakażenia płodu, przyjmowania leków, picia alkoholu czy palenia papierosów. Do czynników okołoporodowych zaliczamy też wcześniactwo i uraz okołoporodowy. Do niedotlenienia może też dojść po urodzeniu, kiedy dziecku może również przytrafić się zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, zapalenie opon mózgowych czy żółtaczka noworodkowa.
Zaburzenia piramidowe
Zaburzenia piramidowe ograniczają możliwość wykonania precyzyjnych ruchów. Przyczyną są uszkodzenia ośrodków i dróg mózgowych kierujących dowolną czynnością ruchową. Grupą piramidową określa się natomiast dwustronny niedowład kurczowy, niedowład połowiczy i niedowład czterokończynowy. Podczas rozpadu włókien nerwowych w mózgu, powstają zaburzenia nóg i nieco mniejsze rąk, co nazywamy obustronnym niedowładem kurczowym. Mimo tego dzieci piszą wolniej niż rówieśnicy, są mniej precyzyjne, dokładne. Inaczej stawiają też nogi, często chodzą na palcach. Rozwinięcie umysłowe jest bez zarzutu, ale często występują kłopoty ze wzrokiem. Przy niedowładzie połowicznym samodzielne poruszanie się nie nastręcza trudności. Zazwyczaj niedowład dotyka rękę i nogę po tej samej stronie. Widać to od razu po ustawieniu ciała i asymetrycznych ruchach. Dziecko ma też kłopoty z chwytaniem. Przy niedowładzie czterokończynowym uszkodzenia dotykają obu rąk i nóg. W tym przypadku zdarzają się też nie tylko zaburzenia wzroku, mowy i padaczka, ale również niedorozwój umysłowy.
Zaburzenia pozapiramidowe
Typ pozapiramidowy objawia się poprzez mimowolne ruchy, a także uszkodzeniem móżdżka. Przekłada się to na duże trudności w utrzymaniu równowagi, a także drżenie rąk – zwłaszcza podczas prób chwytania. Objawem towarzyszącym jest wodogłowie.
Ostatnią grupą jest postać mieszana. Występuje ona najczęściej, a objawy są różne w zależności od miejsca uszkodzenia oraz jego stopnia.
Leczenie mózgowego porażenia dziecięcego
Leczeniem zajmują się lekarze kilku specjalności. Oprócz prowadzonej rehabilitacji, działania musi podejmować też logopeda, psychopedagog, warta wdrożenia jest też terapia zajęciowa. W niektórych przypadkach wykonuje się zabieg operacyjny, który zniweluje zniekształcenia, zwłaszcza w okolicach ścięgien Achillesa. Istotne jest wykonywanie ruchów, które będą prawidłowymi nawykami dla dziecka.
Często stosowane jest metoda Peto, czyli adaptacja społeczna, leczenie, a także metody psychopedagogiczne. Czym innym jest metoda Domana, która wpływa na rozwój emocjonalno-społeczny, ruchowy i intelektualny. Wspomagać ją może metoda Vojty, czyli wywoływanie konkretnych ruchów w ośrodkowym układzie nerwowym.
A ja praktycznie codziennie widuję mamuśki, które radośnie sobie puszczają dymka i tłumaczą, że jak palą fajki light to dziecku to nie szkodzi… Ręce opadają, ale co zrobić – na głupotę nie ma rady.