Gdy łuki stopy się obniżają i stopa zaczyna przylegać do podłoża większą powierzchnią, możemy mówić o płaskostopiu. Dotyka ono najczęściej dzieci do 3. roku życia, gdy ich więzadła są najsłabsze.
Stopa nie powinna, a wręcz nie może stykać się z podłożem całą swoją powierzchnią. Ciężar ciała opiera się na pięcie, a także pierwszej i piątej kości śródstopia. Niewielkie obciążenie spoczywa też na brzegu bocznym stopy. Jednak niekiedy – zwłaszcza u dzieci, gdy więzadła nie są jeszcze całkowicie wykształcone i silne – nie udaje się utrzymać stopy w prawidłowej pozycji. Ma to miejsce zwłaszcza w przypadku, kiedy dziecko zbyt wcześnie jest zachęcane do wstawania. Łuki nie są wtedy jeszcze tak bardzo wykształcone, obniżają się i powstaje płaskostopie.
Przyczyny płaskostopia
Przyczyn powstawania płaskostopia jest wiele. Wszystkie wpływają na obniżanie łuków. Jedną z najczęstszych jest zbyt długie spędzanie czasu w pozycji stojącej, co jest dla nich zbyt dużym obciążeniem. Długie chodzenie po twardym i nierównym podłożu wpływa na łuki podobnie. Płaskostopiu sprzyja także chodzenie z dużym obciążeniem, zwłaszcza w rozkroku. Nie chodzi jedynie o obciążenie zewnętrzne, czyli noszenie ciężkich rzeczy, ale też nadwagę. Warto zwrócić uwagę również na zbyt ciasne buty, które krępują ruchy i nie pozwalają wspinać się na palce. Ryzyko kontuzji rośnie zwłaszcza podczas biegania w nieodpowiednim obuwiu na twardym podłożu.
Objawy płaskostopia
Płaskostopie zaczyna się od bólu, który rośnie w miarę chodzenia lub biegania. Pojawia się też obrzęk stóp, łydek, a czasami promieniuje nawet do kręgosłupa. Wraz z przeciążaniem stawów dochodzi też do stanów zapalnych w więzadłach oraz torebkach stawowych. Bezpośrednio wpływa to na przeniesienie ciężaru ciała na łuk przyśrodkowy oraz część kości śródstopia. Może to wpłynąć na powstawanie tzw. palucha koślawego i palców młotkowatych.
Płaskostopia nie warto zaniedbywać w młodości, bo może skończyć się to zwyrodnieniami, które będą dokuczać przez całe życie. Zapobiegać warto nie tylko z myślą o późniejszej karierze sportowej, bo kłopoty zaczną się już na etapie dobierania obuwia i po prostu chodzenia.
Leczenie płaskostopia
Z płaskostopiem można wygrać, stosując się do kilku prostych zasad i ćwiczeń, które nie wymagają wielkiego wysiłku. Zacząć należy od mozolnego treningu… ustawiania stopy, która podczas chodzenia powinna stykać się z podłożem tak samo, jak podczas siedzenia czy stania. Nieprawidłowe nawyki mogą bowiem powodować pogłębianie się schorzenia i kolejne powikłania. Dzięki niewielkiemu wysiłkowi można nie tylko zatrzymać postępujące płaskostopie, ale nawet je cofnąć.
Wszystkie można wykonywać w domu i nie są do tego potrzebne żadne specjalistyczne urządzenia. Wystarczy… gazeta, którą podkłada się pod pod pierwszą i piątą kość śródstopia i pod piętę. Należy trzymać ją stopą tak, by nie można było jej wyciągnąć. Wskazana jest też jazda na rowerze oraz na nartach oraz relaksujące kąpiele z solą.
Należy zrezygnować z butów z wąskim noskiem, a postawić na obuwie, które stabilizuje przede wszystkim piętę. Buty powinny być też o 1 cm dłuższe, niż stopa. Należy je kupować po południu lub wieczorem, kiedy stopa jest nieco bardziej obszerna niż rano.
Regularna aktywność fizyczna – nawet niezbyt intensywna – na pewno nie zaszkodzi, a wręcz pomoże w utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Skoda, że teraz już nie badają płaskostopia nawet u dzieci. Wszyscy o tym zapomnieli, jakby jakieś szczepionki na to ktoś wynalazł i było już po problemie. Tymczasem wystarczy przejść się na basen, żeby zobaczyć, że płaskostopie to powszechny problem.